Tijdens een werkbezoek zie ik in de werkplaats een monteur staan met zijn rug zo krom als een letter ‘n’. Hij is met een vanillewiel bezig loodjes uit een op de grond liggende velg te verwijderen. Dit plaatje doet pijn aan je bedrijfsartsenogen. Een grijze kliko staat er naast en we leggen de velg er schuin in zodat hij rechtopstaand kan werken terwijl het vuil in de container valt. Heb hem zijn otoplastieken (als nieuw) in de oren laten steken en ik kon mijn weg vervolgen ......

In de opleiding tot bedrijfsarts leren we op een bepaalde manier te denken, bij voorbeeld bij het voorkomen van gehoorschade t.g.v. lawaai is de redenering als volgt:
1.  Koop een stille machine
2.  Indien dat niet lukt scherm je de lawaaiige machine af met bijvoorbeeld een kast met dempend materiaal
3. Draag gehoorbescherming indien de vorige maatregelen onvoldoende effect hebben of niet haalbaar zijn (gehoorkappen of otoplastieken).
4. Vroegtijdige opsporing van beginnende gezondheidsproblemen en voorkoming van verdere schade door Periodiek Medisch Onderzoek (PMO). Tegenwoordig kunnen we er nog 2 nieuwe aan toevoegen echter die gaan ten koste van de werkgelegenheid.
5. Exporteer het (slechte) werk naar lage lonenlanden
6. Automatiseer het werk zodat er geen mensen nodig zijn

Van deze laatste twee wordt niet iedereen blij en bovendien houden we op die manier geen fysieke arbeid over. Ook vakbonden zien dit steeds meer in. Gelukkig is punt 5 minder in zwang doordat de lonen in bijvoorbeeld China stijgen en de transportkosten en transporttijd ook roet in het eten gooien bij de productie in Verweggistan. Denk bijvoorbeeld aan hippe rode fietsen die aan de andere kant van de wereld gemaakt worden en dan blijkt tegen de tijd dat ze hier zijn dat juist blauwe fietsen in zwang zijn.…

Nu de werkloosheid in landen als Spanje stijgt en de lonen daar zakken kun je je voorstellen dat in die landen weer meer industriële activiteit ontstaat. In Nederland winnen we het niet met lage lonen maar moeten we vooral efficiënt produceren. Per gewerkt uur moet er veel toegevoegde waarde worden geproduceerd. Schadeposten zoals ontstaan door ziekteverzuim en claimgedrag t.g.v. slechte arbeidsomstandigheden zullen onze concurrentiepositie schaden en een blije werknemer is productiever dan een chagrijnige met klachten. En zeg nu zelf, je werkt liever recht op met rechte rug dan krom laag bij de grond. Nu is het dragen van bijvoorbeeld gehoorkappen of otoplastieken niet altijd leuk maar spijt komt vaak te laat….. Soms moet je elkaar helpen door er even op te wijzen hoe het wel moet. Dit kan vanuit de leiding (bijvoorbeeld via het werkoverleg of in de werkplaats) maar kan ook heel goed vanuit de collega’s, hierbij is de manier waarop wel van belang (sfeer)……

Pieter van der Werff, bedrijfsarts