42 miljoen aangedreven wielen: 40 jaar quattro

Op de autotentoonstelling van Genève in 1980 verraste Audi met zijn eerste quattro model. Sindsdien is quattro-vierwielaandrijving uitgegroeid tot een hoeksteen van het merk. Inmiddels heeft Audi al 10,5 miljoen quattro-modellen geproduceerd. Met de Audi e-tron S en e-tron S Sportback voegt Audi aan quattro een nieuwe dimensie toe: electric torque vectoring.

In 1980 was de Audi quattro op de autotentoonstelling van Genève de ster van de show. Het sportieve model met vijfcilinder turbomotor (147 kW/200 pk) - liefkozend ook wel de Ur-quattro genoemd - was 's werelds eerste personenauto met permanente vierwielaandrijving. Vandaag-de-dag is quattro verkrijgbaar binnen alle modellijnen van Audi (behalve de A1). Alle S- en RS-modellen zijn standaard uitgevoerd met quattro. Tot en met eind 2019 heeft Audi in totaal 10.448.406 auto's met quattro vierwielaandrijving geproduceerd. Alleen in 2019 waren het er al ruim 804.000 (45% van het jaarvolume).

quattro 2.0: electric torque vectoring
quattro is tijdloos, ook in het tijdperk van elektrische aandrijving. De Audi e-tron en e-tron Sportback worden standaard geleverd met 'electric quattro'. Normaal gesproken worden bij deze modellen alleen de achterwielen aangedreven, maar als de omstandigheden erom vragen worden de voorwielen automatisch 'bijgeschakeld'. Electric quattro wordt nu verder verfijnd met electric torque vectoring. Dit houdt in dat de aandrijfkracht op de achteras in milliseconden volledig variabel over de twee wielen kan worden verdeeld. Het resultaat: nog meer grip en rijdynamiek. Electric torque vectoring debuteert op de sportieve Audi e-tron S-modellen.

quattro voor elke toepassing
Audi heeft verschillende quattro-versies in huis. Het systeem voor modellen met in lengte gemonteerde krachtbron werkt samen met het stabiliteitssysteem ESC en de tiptronic-transmissie, en beschikt over een mechanisch sperdifferentieel. De aandrijfkrachtverdeling naar de voor- en achteras is variabel. quattro-modellen met handgeschakelde versnellingsbak of de S tronic-transmissie met dubbele koppeling beschikken over quattro met ultra-technologie. Dit systeem schakelt indien nodig volautomatisch en in een oogwenk over van voor- naar vierwielaandrijving. Compacte Audi's met dwarsgeplaatste motor hebben een eigen quattro-systeem met een hydraulische, meervoudige plaatkoppeling op de achteras. Bij diverse modellen is het daarbij mogelijk om al bij het insturen van een bocht ook aandrijfkracht naar de achterwielen te sturen. Bij de sportieve R8 bevindt de koppeling zich juist op de vooras.

40 jaar quattro: belangrijke mijlpalen
Het quattro-tijdperk begon precies 40 jaar geleden met de introductie van de Audi quattro, die tot 1991 in het gamma bleef en in de tussentijd steeds verder werd verfijnd. Zo werd het handmatig bediende sperdifferentieel in 1986 vervangen door een Torsen-differentieel dat variabele aandrijfkrachtverdeling mogelijk maakte. In 1984 verscheen de exclusieve en nog sportievere Sport quattro met 225 kW/306 pk. In 1995 maakte de eerste Audi TDI (turbodiesel) met quattro zijn opwachting en in 1999 kregen de compacte A3 en TT de beschikking over quattro-technologie. In 2005 deed een centraal differentieel met a-symmetrische, dynamische aandrijfkrachtverdeling zijn intrede. In 2007 kreeg de R8 de beschikking over een visco-koppeling op de vooras. Een jaar later werd het sportdifferentieel geïntroduceerd. quattro met ultra-technologie verscheen in 2016.

Sportieve successen
Met de quattro maakte Audi in 1981 zijn entree in het WK Rally (WRC). Al in 1982 won Audi de constructeurstitel en een jaar later pakte de Fin Hannu Mikkola de rijderstitel. In 1984 won Audi met Stig Blomqvist beide titels. Vanaf 1984 zette Audi de Sport quattro met kortere wielbasis in en in 1985 volgde de extreme Sport quattro S1 met 350 kW/476 pk. In 1987 sloot Audi het rallytijdperk in stijl af: Walter Röhrl behaalde met een speciaal geprepareerde S1 de overwinning bij de legendarische Pikes Peak heuvelklim. Audi verlegde vervolgens de focus naar het circuit. In 1988 won Audi met de 200 direct zowel het constructeurs- als rijderskampioenschap in de US Trans-Am-serie, een jaar later gevolgd door successen in het IMSA GTO-kampioenschap. In 1990/1991 nam Audi met de imposante V8 quattro deel aan het DTM en won er twee rijderskampioenschappen. De A4 quattro Supertouring nam in 1996 deel aan zeven nationale kampioenschappen en won ze allemaal. In 2012 stapte Audi in de langeafstandsracerij met de R18 e-tron quattro met hybride-aandrijving. Bij dit model dreef een V6 TDI de achterwielen aan, met elektromotoren op de voorwielen. De R18 was goed voor drie overall-overwinningen bij de 24 uur van Le Mans. Ook behaalde Audi met de R18 twee rijders- én constructeurstitels in het WK endurance-racen (WEC).

40 jaar spraakmakend

quattro illustreert Voorsprong door Techniek. Dat werd ook zichtbaar in spraakmakende commercials en campagnes. Zo bedwong rallyrijder Harald Demuth in 1986 met een Audi 100 CS quattro een skischans. In 2019 deed de Zweedse coureur Mattias Ekström iets vergelijkbaars door met een Audi e-tron quattro de steilste sectie van de Streif-skipiste in Kitzbühel te beklimmen.

40 jaar quattro: feiten en cijfers

*10,5 miljoen Audi's met quattro geproduceerd sinds 1980
*n 2019 werden in totaal 804.224 Audi's met quattro-aandrijving geproduceerd (45% van het jaarvolume)
*quattro standaard in alle high-performance Audi's

Mechanische quattro-systemen

*Diverse systemen: quattro permanente vierwielaandrijving, quattro met ultra-technologie voor modellen met in lengte geplaatste motor, sportdifferentieel voor topmodellen
*quattro met meervoudige plaatkoppeling voor modellen met dwarsgeplaatste motor en de R8

Electrische vierwielaandrijving

*Audi e-tron en e-tron Sportback met twee separaat aangestuurde elektromotoren
*e-tron S en e-tron S Sportback met drie elektromotoren waarvan twee voor de achteras, inclusief electric torque vectoring

Mijlpalen

*Ur-quattro in 1980, Sport quattro in 1984 met handmatig bediend sperdifferentieel; Torsen-differentieel in 1986; TT en A3 met quattro in 1999
*2005: centraal differentieel met a-symmetrische, dynamische aandrijfkrachtverdeling; 2007: R8 met visco-koppeling; 2008: sportdifferentieel; 2016: quattro met ultra-technologie

quattro in de autosport

*Jaren '80: vier titels in WRC, drie overwinningen op Pikes Peak, daarna successen in Trans-Am en IMSA GTO (VS)
*Jaren '90: rijderskampioenschappen in DTM in 1990/1991; zeven titels in Super Touring klassen in 1996
*Jaren '10: drie Le Mans-overwinningen en vier WEC-titels met de R18 e-tron quattro