De CACTUS prikt nog seeds

Even terug in de tijd, we gaan naar 2014. Citroën lanceert de C4 Cactus. Die naam prikkelt, maar de auto zelf doet dat nog meer: de C4 Cactus heeft een uitgesproken uiterlijk met slimme vondsten, biedt veel ruimte en is voordelig in aanschaf en gebruik. Daarmee past hij perfect in de traditie van Citroën. Nu zit het er bijna op voor de C4 Cactus. Maar de weg die hij is ingeslagen, wordt voorgezet door andere Citroëns. Alleen daarom al verdient hij een welgemeend au-revoir.

Het verhaal van de C4 Cactus begint eigenlijk al in 2007. In dat jaar presenteert Citroën de C-Cactus. Minimalisme was het toverwoord van dit compacte studiemodel. Om kosten te besparen en een zo laag mogelijk gewicht te realiseren, streefde Citroen er bijvoorbeeld naar om zo min mogelijk onderdelen te gebruiken. Omdat de C-Cactus een laag gewicht had, kon hij volstaan met een kleine, milieuvriendelijke motor. Ook lage gebruikskosten stonden bij de ontwikkeling namelijk centraal.
Na de C-Cactus bleef het even stil. Tenminste, zo leek het. Op de achtergrond werkte Citroën het idee van een minimalistische, maar toch functionele auto verder uit. Het resultaat verscheen in 2013: de Citroën Cactus concept. Hij viel op met zijn pure, functionele en vooral onderscheidende design, maar ook met een praktisch, digitaal en comfortabel interieur. Maar het meest intrigerende was de aankondiging die Citroën bij de presentatie deed: dit is een voorproefje van wat komen gaat - wordt vervolgd in 2014...

Alles of niets
Op 5 februari 2014, de geboortedag van André Citroën, onthulde Citroën de C4 Cactus. Het publieksdebuut volgde een maand erna op de autotentoonstelling van Genève. Wat bleek: het productiemodel was vrijwel identiek aan de C-Cactus. Zo waren de Airbumps één op één overgenomen. Vorm en functie smelten hierin in samen: de met lucht gevulde kunststof elementen beschermen de carrosserie én het zijn eyecatchers. De Airbumps, die in vier kleuren leverbaar waren, riepen sterke reacties op: je vond ze prachtig of je vond het niets. En er waren meer spraakmakende designdetails. Zo viel de C4 Cactus (zeker in bepaalde kleuren) op door zijn 'zwevende dak' met dakrails in de vorm van surfplanken en door het enorme glazen panoramadak. En dan het front van de auto: in de ronde neus hadden de dagrijverlichting en de koplampunits duidelijk hun eigen plek. Het waren echt niet alleen de Airbumps die van de C4 Cactus een 'love it or hate it'-auto maakten.

Minimalistisch, toch comfortabel
Ook het interieur van de C4 Cactus was direct herkenbaar. Dat had diverse minimalistische trekjes. In plaats van een dashboard had hij bijvoorbeeld twee displays, die de bediening van de auto heel eenvoudig maakten.

De achterbank was uitsluitend in zijn geheel neer te klappen en de ramen achter kon je alleen op een kier zetten. Het dashboardkastje was opvallend groot. Dit was mogelijk doordat Citroën de airbag in het dak had ondergebracht. Minimalisme betekende echter niet dat Citroën het comfort was vergeten. De C4 Cactus had een opvallend ruim interieur en de voorstoelen voelden als sofa's. In de versie met automatische transmissie ontbrak een traditionele versnellingspook. Daardoor konden de voorste zitplaatsen met elkaar worden verbonden. Zo leek de C4 Cactus een heuse zitbank voorin te hebben.

Nog geen 1.000 kg
Er was één punt waar het minimalisme van de C4 Cactus pas echt goed tot uiting kwam: zijn gewicht. Het basismodel woog bijvoorbeeld nog geen 1.000 kg. Door het lage gewicht kon de C4 Cactus volstaan met relatief kleine, efficiënte motoren. Zo was hij leverbaar met 1,2-liter driecilinder benzinemotoren en diesels met een 1,6-liter viercilinder. Ook deze bescheiden motoren droegen bij aan een belangrijk pluspunt de van de C4 Cactus: het nieuwe model was vriendelijk geprijsd én voordelig te rijden.

Een concept car voor de openbare weg
In juli 2014 kregen de media voor het eerst de gelegenheid om met de C4 Cactus te rijden. De internationale persintroductie vond plaats in Nederland – dat had Citroën nog nooit eerder gedaan. In veel recensies kwam naar voren dat Citroën met de C4 Cactus eindelijk weer een eigenzinnig, spraakmakend model op de markt bracht. Dat eigenzinnige vertaalde zich ook in diverse onderscheidingen. De C4 Cactus kreeg er in totaal meer dan 30, waaronder de World Car design of the Year- en Red dot Design-awards. En TopGear riep de auto uit tot Hatchback of the Year. Maar de C4 Cactus nodigde ook uit tot ludieke acties. Zo testte een groot Nederlands autoweekblad de werking van de Airbumps door er tennisballen op af te vuren.
Voor veel Citroën-liefhebbers was de C4 Cactus de reden om terug te keren naar hún merk. De eerste Nederlanders die een C4 Cactus reden, merkten direct hoe bijzonder hun auto was: onderweg kregen ze duimpjes, belangstellenden wilden aan de Airbumps voelen en in de sofa's zitten en natuurlijk werden er foto's gemaakt. Zeker in het begin werd de C4 Cactus gezien als een conceptcar die op de openbare weg was beland.

De tweede serie
Eind 2017 presenteerde Citroën de tweede generatie C4 Cactus. Op het eerste gezicht leken de Airbumps verdwenen. Toch waren ze er nog: ze waren wat kleiner geworden en ze bevonden zich nu aan de onderzijde van de portieren. Het 'zwevende' dak bleef, maar het front en de achterzijde waren duidelijk scherper getekend. Door dat alles was het nieuwe model simpelweg iets meer 'mainstream'. Dat was niet toevallig: het doel was om de met een meer volwassen uitstraling een nog breder publiek te trekken. En dat vertaalde zich in een C4 Cactus die van wilde puber was uitgegroeid, tot een meer uitgebalanceerde, maar nog altijd zeer sympathieke jongvolwassene.

Zweven
Toch zat het grootste verschil tussen de eerste en de tweede Cactus hem niet in uiterlijkheden. Hij viel misschien wel het meest op door de grote vooruitgang op het gebied van comfort. Zo was deze Cactus de eerste Citroën die leverbaar werd met het veersysteem met Progressive Hydraulic Cushions® én met de Advanced Comfort Seats. In de pers leidde dat tot quotes als 'Ouderwets zweven' en 'Dankzij het toegenomen comfort is de C4 Cactus meer dan ooit een echte Citroën'.

Op weg naar autonoom rijden
Onderhuids zette de nieuwe C4 Cactus ook een belangrijke eerste stap op weg naar (semi)autonoom rijden. Zo was (en is) hij leverbaar met geavanceerde assistentiesystemen. Zo kan Active Safety Brake automatisch een remactie uitvoeren bij dreigend gevaar. Het Lane Departure Warning System waarschuwt voor het onbedoeld overschrijden van wegmarkeringen en het Blind Spot Monitoring System heft de dode hoek op. En dankzij Grip Control, past de C4 Cactus de tractie van de voorwielen automatisch aan als de omstandigheden daarom vragen.

Pijnpuntjes aangepakt
Eerlijk is eerlijk: het minimalisme van de eerste C4 Cactus vertaalde zich ook in kleine ongemakken. Zo had hij alleen verlichting voorin de auto. Citroën had de boodschap van klanten begrepen en dus had de nieuwe C4 Cactus ook achterin verlichting. Bovendien deed een in delen neerklapbare achterbank zijn intrede. Door dit soort wijzigingen maakte de C4 Cactus ook een stap in gebruiksgemak. Los daarvan behield Citroën het bediengingsconcept met twee digitale displays. Dat werd overigens uitgebreid met handige online features zoals de Mirror Screen Functie die het mogelijk maakte om smartphones te koppelen om vervolgens gebruik te kunnen maken van Android Auto of Apple CarPlay. Ook een automatisch noodoproepsysteem en een verder verbeterd navigatiesysteem waren duidelijke en bruikbare stappen vooruit. Toch was er een detail dat de nieuwe C4 Cactus één op één overnam van zijn voorganger: de uitzetrampjes achter.

Een carrière van zes jaar
Na een carrière van ruim 6 jaar valt het doek voor de C4 Cactus. Dat wil zeggen: voor het model zelf. De C4 Cactus heeft zijn werk gedaan, maar zijn geest leeft voort in andere Citroën-modellen. Zo is het design met de hooggeplaatste LED-dagrijverlichting inmiddels een echt Citroën-herkenningsteken en ook de Airbumps zijn in diverse modellen van het gamma te vinden. Daarbij heeft de C4 Cactus de weg gebaand voor onder meer de Progressive Hydraulic Cushions® én de Advanced Comfort Seats. Ook toekomstige (elektrisch aangedreven) Citroëns profiteren hiervan. De C4 Cactus heeft geschiedenis geschreven en daarmee kan hij nu al op het lijstje van toekomstige klassiekers. Voor mensen die daar nu al nostalgische gevoelens bij krijgen: de C4 Cactus is nog even leverbaar. Om precies te zijn: zo lang de voorraad strekt.