Toyota GR Yaris: rechtstreeks van het rallytoneel naar openbare weg

Toen Toyota in 2015 de terugkeer naar het World Rally Championship (WRC) aankondigde, stond meteen vast dat er een op de rallysport geïnspireerd Toyota sportmodel moest komen. De technologische knowhow en ervaring die Toyota tijdens het rijden van rally's op het hoogste niveau opdoet, zou dan gebruikt kunnen worden voor de ontwikkeling van deze rallyauto voor op de openbare weg. Begin 2020 is het zover en onthult Toyota de GR Yaris, ontwikkeld door Toyota GAZOO Racing, de autosportdivisie van Toyota die succesvol meedoet aan het WRC.

De ontwikkeling van een Toyota sportauto met rallygenen – de eerste in 20 jaar – was een persoonlijke wens van Akio Toyoda, President Toyota Motor Corporation én Master Driver. Nadat Toyota GAZOO Racing in 2018 met de Yaris WRC het wereldkampioenschap rally wint, beseft hij dat de ontwikkeling en productie van een op de winnende auto gebaseerd sportmodel belangrijk zou kunnen zijn voor Toyota als wereldwijd gerenommeerde autoproducent. De Toyota GR Yaris is die auto. Van de grond af aan opgebouwd en ontworpen om te presteren op het hoogste niveau. Een pure 'hot hatch' die ongekend in zijn klasse is. Een auto die een treffend voorbeeld is van de eerder uitgesproken belofte van Akio Toyoda om steeds betere en geen saaie auto's te ontwikkelen.

Tweede sportmodel van Toyota GAZOO Racing
De GR Yaris is – na de GR Supra – het tweede wereldwijde sportmodel van Toyota GAZOO Racing. Vanaf het begin werkte het ontwikkelingsteam nauw samen met Tommi Mäkinen Racing van 4-voudig wereldkampioen rallyrijden Tommi Mäkinen om te achterhalen wat de beste manier is om de technologische knowhow uit de rallysport te integreren in een sportauto die consumenten ook daadwerkelijk zouden kopen. De legendarische rallyrijder is nu teammanager van het rallyteam van Toyota. Het was een uiterst intensief ontwikkelingsproces dat uiteindelijk heeft geresulteerd in een sportauto die de ideale combinatie biedt van een stijf, lichtgewicht constructie, een wendbaar en responsief chassis en een compacte maar krachtige turbomotor.

Master Driver Akio Toyoda
Tijdens de ontwikkeling van de GR Yaris raceten professionele rallyrijders met prototypes van de GR Yaris en kwamen ze terug met waardevolle feedback, onder wie Akio Toyoda in zijn rol als Master Driver. Het resultaat is een auto die op een uniek TNGA voertuigplatform staat, namelijk een combinatie van het GA-B platform van de nieuwste generatie Yaris en het GA-C platform dat Toyota toepast op de Corolla en Toyota C-HR. De testrijders benadrukten het belang van lichtgewicht materiaal en dus heeft Toyota voor de GR Yaris gebruikgemaakt van zowel aluminium als koolstofvezel. Alhoewel de GR Yaris is gebaseerd op de nieuwe 5-deurs Yaris heeft het sportmodel een 3-deurs carrosserie met een lagere daklijn. Dit heeft geleid tot meer downforce terwijl de vlakke onderzijde een positief effect op de stroomlijn onder de auto heeft.

Volledige nieuwe 3-cilinder; krachtigste ter wereld
De motor van de GR Yaris is volledig nieuw. Een 1,6-liter turbobenzinemotor die de krachtigste 3-cilinder ter wereld is en de kleinste en lichtste 1.6 turbomotor. Met een vermogen van 192 kW/261 pk bij 6.500 t.p.m. en een maximumkoppel van 360 Nm bij 3.000-4.600 t.p.m. voldoet de GR Yaris aan WRC2 technische voorschriften en accelereert hij vanuit stilstand in slechts 5,5 seconden naar 100 km/uur. De topsnelheid is begrensd op 230 km/uur. Met een leeggewicht van 1.280 kilogram heeft de GR Yaris een pk-gewichtsverhouding van 4,9 kg/pk.

Nieuw ontwikkelde 1.6 turbobenzinemotor
De GR Yaris is uitgerust met een nieuw ontwikkelde 1.618 cc 12-kleppen turbobenzinemotor die voldoet aan WRC2-voorschriften. Een 3-cilinder had de voorkeur omdat deze licht en compact is en hierdoor relatief eenvoudig te monteren. Het is de krachtigste 3-cilinder die momenteel in productie is. Het vermogen bedraagt 192 kW/261 pk. Het maximumkoppel is 360 Nm. Het prestatieniveau is te vergelijken met dat van een 2,0-liter turbomotor. In vergelijking tot de standaard Yaris ligt de motor 21 mm verder naar achteren. Dit heeft een positief effect op de gewichtsverdeling, de rijdynamiek en het zwaartepunt. De motor is uitgerust met een single-scroll turbo met kogellagers en is gekoppeld aan een handmatig te bedienen 6-bak die speciaal ontwikkeld is om hoge toerentallen aan te kunnen.

Meeste downforce en beste stroomlijn
Alhoewel de GR Yaris gebaseerd is op de nieuwste generatie 5-deurs Toyota Yaris zijn de enige exterieurovereenkomsten de koplampen, de buitenspiegels, de achterlichten en de haaienvinantenne op het dak. Al het andere is aangepast om op die manier de meeste downforce en beste stroomlijn en stabiliteit te krijgen. De lengte bedraagt 3,995 mm, 55 mm meer dan de standaard Yaris. De wielbasis is met 2,560 mm ongewijzigd gebleven. Door de gewijzigde voor- en achterzijde nam de overhang voor en achter met 40 respectievelijk 15 mm toe. De breedte van de GR Yaris bedraagt 1,805 mm (+ 60 mm) en de hoogte is 1,455 mm (- 45 mm).

Subtiel GR-logo
De voorzijde van de GR Yaris is functioneel vormgegeven ('functional matrix'-design). De onderste grote rechthoekige grille met honingraatdesign leidt koele lucht naar de radiator, intercooler en het motorcompartiment. De prominente voorspoiler zorgt voor extra downforce. De hoeken ervan zijn dusdanig vormgegeven dat ze juist in snel genomen bochten voor nog meer downforce zorgen. De grille wordt geflankeerd door grote verticaal geplaatste luchtinlaten om de voorste remmen en intercooler te koelen. De voorzijde, achterzijde en voorspatborden dragen een subtiel GR-logo. De aflopende daklijn en hoge achterspoiler zorgen ook voor meer downforce en een verbeterde aerodynamica. De brede spoorbreedtes benadrukken het brede en lage silhouet van de auto. De deels vlakke achterspatborden zorgen op hun beurt voor minder luchtweerstand.

GR-FOUR AWD: permanente vierwielaandrijving
Het interieur weerspiegelt het hoge prestatieniveau van de GR Yaris, vooral rond de bestuurder. Het 4,2-inch TFT-kleurendisplay van het instrumentarium heeft een indicator voor het GR FOUR AWD-systeem van de GR Yaris. Het laat de koppelverdeling zien alsook de gekozen rijstand en turbodruk. De versnellingspook is 50 mm hoger op de middenconsole geplaatst en zit dichter bij het stuurwiel zodat de bestuurder sneller en intuïtiever kan schakelen. De schakelwegen zijn ultrakort. De GR Yaris is uitgerust met een mechanische handrem die tijdens rally's van pas kan komen in snel genomen bochten. Net voor de versnellingspook zit de GR-FOUR keuzeschakelaar met de standen Normal, Sport en Track.

Rijstanden Normal, Sport en Track
Het nieuwe GR-FOUR AWD-systeem is speciaal ontwikkeld voor de GR Yaris en zorgt ervoor dat het hoge vermogensafgifte van de GR Yaris altijd gepaard gaat met veel tractie en nauwkeurig bochtenwerk, ongeacht de kwaliteit van het wegdek. De permanente vierwielaandrijving is eenvoudig van ontwerp en weegt weinig, minder dan systemen met een dubbele koppeling of middendifferentieel. De bediening wordt elektronisch geregeld, met drie rijstanden die de bestuurder kan kiezen op basis van zijn voorkeur of de rijomstandigheden. De mogelijkheden zijn: Track (50:50, voor hoge snelheden onder alle wegomstandigheden, van droog tot besneeuwd), Sport (30:70, met de focus op de achterwielaandrijving) en Normal (60:40, de standaardrijstand, het meest geschikt voor dagelijks gebruik).

Focus op gewichtsbesparing
Tijdens de ontwikkeling van de GR Yaris lag de focus op gewichtsbesparing zonder hierbij in te boeten op veiligheid. Het resultaat is een van de veiligste auto's in zijn klasse (zie alinea over Toyota Safety Sense) met een leeggewicht van 1.280 kilogram. Het dak van de GR Yaris is vervaardigd uit gesmeed (in plaats van geweven) koolstofmateriaal (C-SMC, carbon sheet moulding compound), een primeur voor een Toyota model. Dit heeft geresulteerd in een gewichtsbesparing van 3,5 kilogram in vergelijking tot een stalen dak en heeft een positieve bijdrage geleverd aan het lage zwaartepunt van de auto. Voor de motorkap, de achterklep en portieren heeft Toyota aluminium gebruikt. Dit heeft een gewichtsbesparing opgeleverd van ongeveer 24 kilogram.

Geen raamstijlen
De uit aluminium gemaakte portieren van de GR Yaris hebben geen raamstijlen. Hierdoor zit het glas dichter op de carrosserie wat heeft geleid tot een verhoogde stijfheid, juist bij hoge snelheden. Bovendien hoefden de portieren op deze manier niet versterkt te worden. De achterklep is iets gewijzigd vanwege de lagere daklijn en 3-deurs carrosserie van de GR Yaris. Een groot deel hiervan is van aluminium gemaakt wat verder heeft bijgedragen aan het relatief lage leeggewicht. Ook de speciale gesmede lichtmetalen wielen met ultrastijve spaken hebben geleid tot een verdere gewichtsreductie.

Traditioneel Japans zwaard
De GR Yaris Premium is standaard uitgerust met 18-inch gegoten lichtmetalen velgen met een licht en zeer stijf ontwerp waarbij de vorm van de spaken de lijnen van een traditioneel Japans zwaard weerspiegelt. De banden zijn van Dunlop (SP Sport MAXX 050 in de maat 225/40R18). De nog sportievere GR Yaris Performance staat op lichtere, gesmede lichtmetalen BBS-wielen met een 10-spaaks design en Michelin Pilot 4S high-performance banden, speciaal ontworpen voor extra grip, stabiliteit en controle bij hoge snelheden. De GR Yaris Performance is verder ook voorzien van anders afgestelde vering met stijvere veren en stabilisatorstangen, aangepaste schokdempers en een aangepaste elektronische stuurbekrachtiging.

Minder emissies
De watergekoelde oliekoeler is gemaakt van aluminium wat andermaal gewicht bespaart. Vanwege het hoge motorvermogen maakt het koelsysteem gebruik van een waterpomp met een grote capaciteit die door een riem aangedreven wordt. De oliekoeler bevindt zich in de uitlaat van de waterpomp. Dit verbetert de koelprestaties en efficiency. Het D4-S directe brandstofinjectiesysteem werkt met een verhoogde druk (22 MPa) zodat een fijnere verneveling gerealiseerd kon worden. De sterk wisselende luchtstroom in de verbrandingskamer verhoogt de verspreiding van de brandstof wat motorprestaties verbetert. Het speciale ontwerp met zes gaten helpt om lagere emissies te realiseren. De stroom van de inlaatpoort is geoptimaliseerd zodat brandstof zich hier minder snel aanhecht. Ook het optimaliseren van bewegende delen heeft geleid tot minder emissies in combinatie met een lager brandstofverbruik.

Nieuw inlaatsysteem
Toyota heeft voor de GR Yaris een nieuw inlaatsysteem ontwikkeld dat geschikt is voor het hoge motorvermogen en een sportieve sound creëert. Omdat de accu in de bagageruimte is geplaatst, is er onder de motorkap plaats voor een groot luchtfilter dat drukverliezen helpt te verminderen. Een speciale structuur voorkomt dat water of sneeuw het luchtfilter binnendringt. De motor zelf maakt gebruik van een volledig nieuw ontworpen bevestigingssysteem dat geluid en trillingen vermindert. De montage aan de rechterkant is van het hydraulische type om het rijcomfort te vergroten en trillingen tijdens stationair draaien te verminderen. De twee stabilisatorstangen zijn gemaakt van aluminium wat tot een verdere gewichtsreductie geleid heeft.

GR Yaris Performance: Torsen limited-slip differentieel voor en achter
De tussenbak is gemaakt van aluminium. Dit lichte materiaal is ook gebruikt voor het achterdifferentieel dat geïntegreerd is met een elektronisch geregelde lamellenkoppeling. Deze twee eenheden zijn verbonden door een drievoudige, 2-assige schroefas. De Engine Control Unit (ECU) van het GR FOUR AWD-systeem verdeelt het aandrijfkoppel op basis van rijgegevens, zoals de snelheid waarmee gereden wordt, de acceleratie, de remmen en stuurinrichting. De elektronische bediening van de lamellenkoppeling haalt zijn informatie uit wielsnelheidssensoren, G-sensoren en de temperatuursensor van de koppeling. De GR Yaris Performance is uitgerust met Torsen limited-slip differentiëlen voor en achter. Die garanderen nog betere prestaties en meer grip.

Enerverend rij- en stuurgedrag
De lichte en ultrastijve structuur van de carrosserie was een van de hoofddoelen tijdens de ontwikkeling van de GR Yaris en is cruciaal voor een enerverend rij- en stuurgedrag. Om dit bereiken, past Toyota aanzienlijk meer laspunten toe, vooral op gedeelten waar ze verbindingen tussen carrosseriedelen echt versterken. Om aan te geven hoever Toyota hierin is gegaan: het gaat om exact 4.175 laspunten, 259 meer dan bij de reguliere Yaris. Hierbij is in totaal 35,4 meter lijm gebruikt, 14,6 meter meer dan bij de reguliere Yaris. De voorwielophanging met MacPherson-veerpoten heeft een nieuw ontwerp dat zowel licht is als een hoge stijfheid biedt. Dit maximaliseert de grip van de banden.

Hoge mate van wendbaarheid en stabiliteit
Het nieuwe voertuigplatform van de GR Yaris gaf Toyota de kans een specifieke achterwielophanging te ontwerpen die voldoet aan het hoge prestatieniveau van de GR Yaris. Een vereiste hierbij was de mogelijkheid van vierwielaandrijving en een hoge mate van wendbaarheid en stabiliteit. Het definitieve ontwerp is voorzien van dubbele draagarmen in plaats van de gebruikelijke torsiestaven in de standaardversie van de Yaris. Net als de voorwielophanging heeft het ontwerp een laag gewicht en hoge stijfheid en is het gericht op maximale grip van de banden.

Remschijfdiameter vergelijkbaar met GR Supra
De remmen van de GR Yaris zijn qua grootte vergelijkbaar met die van de GR Supra, het eerste sportmodel van Toyota GAZOO Racing dat in serieproductie genomen is. Aan de voorkant is de GR Yaris uitgerust met 356 mm geventileerde remschijven met 4-potige lichtgewicht aluminium remklauwen. Achter zijn geventileerde schijven van 297 mm met aluminium remklauwen met twee zuigers te vinden. Op de GR Yaris Performance zijn de remklauwen vooraan rood van kleur en uitgerust met het GR-logo. Het remsysteem is berekend op circuitgebruik en qua prestaties vergelijkbaar met remsystemen uit prestatiegerichte auto's in het hogere C-segment. Een bandenspanningscontrolesysteem is standaard.

Één met de auto
De GR Yaris geeft de bestuurder het gevoel één te zijn met de auto. De sportstoelen bieden veel steun zodat ook tijdens sportief rijden een stabiele en stevige zithouding kan worden gehandhaafd. De stoelframes zijn zowel licht als zeer stijf. De sportstoelen bieden een optimale drukverdeling waardoor het voor de bestuurder gemakkelijker en comfortabeler wordt een ​​goede, betrokken zithouding aan te houden. De bestuurdersstoel is in hoogte verstelbaar. Het 3-spaaks stuurwiel is met leder bekleed en biedt veel grip. Bij het bepalen van de rijpositie hebben engineers rekening gehouden met de grootte, vorm, positie en hoek van de pedalen. De aluminium geperforeerde pedalen zijn afgestemd op het hoge prestatieniveau van de GR Yaris en sportieve rijtechnieken zoals 'heel-and-toe shifting'.

Nieuwste generatie Toyota Safety Sense
De nieuwe GR Yaris behoort net als alle andere uitvoeringen van de nieuwe Yaris tot de veiligste auto's in zijn klasse en is standaard uitgerust met de nieuwste veiligheidsvoorzieningen waaronder een ultrasterke carrosseriestructuur die inzittenden optimaal beschermt. Ook is de GR Yaris net als zijn minder sterk gemotoriseerde broers uitgerust met de nieuwste generatie Toyota Safety Sense. Dit uitgebreide pakket actieve veiligheidssystemen bestaat uit een Pre-Collision System met voetgangers- en fietsersherkenning, Lane Departure Alert, Intelligent Adaptive Cruise Control met Lane Trace Assist, Road Sign Assist en Automatic High Beam. Verder is de GR Yaris uitgerust met Emergency Steering Assist en Intersection Turn Assistance, een absolute primeur voor een Toyota.

Veiligheidsprimeur: centrale airbags
De centrale airbags van een GR Yaris zijn een veiligheidsprimeur in zijn klasse en helpen te voorkomen dat de bestuurder en zijn passagier in het geval van een zijdelingse aanrijding ongelukkig met elkaar in aanraking komen. De centrale airbags zijn onderscheiden met een SAFETYBEST Award 2021 door een onafhankelijke jury van vooraanstaande journalisten van toonaangevende Europese automedia.

Leverbaar vanaf 50.495 euro
De door Toyota GAZOO Racing ontwikkelde en op het wereldkampioenschap rally geïnspireerde GR Yaris is leverbaar vanaf 50.495 euro, bijna 10.000 euro lager dan de eerder afgegeven prijsindicatie van 60.000 euro omdat de CO2-uitstoot lager dan verwacht is uitgevallen. Voor 2020 is de GR Yaris in Nederland uitverkocht. De exacte beschikbaarheid voor 2021 is nog niet bekend. Toyota levert de GR Yaris als Premium of Performance. In de basis zijn beide uitvoeringen gelijk, de verschillen in uitrusting zit hem in de keuze tussen luxe of sportiviteit. Zo is de GR Yaris Premium uitgerust met een Toyota Touch & Go navigatiesysteem en JBL Premium audiosysteem terwijl de GR Yaris Performance is voorzien van een speciale GR tuned suspension & steering-wielophanging met een limited-slip differential (LSD) op de voor- en achteras.

Gebouwd in legendarische Motomachi-fabriek
Toyota bouwt de nieuwe GR Yaris op een nieuwe productielijn in de Japanse Motomachi-fabriek. Hier werd ook de roemruchte supersportwagen Lexus LFA van zustermerk Lexus geproduceerd. De nieuwe productielijn is alleen bedoeld voor de productie van de sportmodellen van Toyota GAZOO Racing. Bij de productie van de GR Yaris komt veel handwerk kijken, iets waarvoor Toyota speciaal opgeleide medewerkers (Takumi) met extreem veel toewijding en vaardigheden inzet.