Slapen.....deel 2

Eten, drinken en slapen zijn de primaire levensbehoeften van mens en dier. Voor sommige lezers kunnen daar nog wat andere behoeften bij geschreven worden. Voor de lezers van dit blad mogelijk de mobiliteit per "edel Carros" zoals de Duitsers zeggen. Zonder te voldoen aan de primaire levensbehoeften kunnen we niet functioneren. Slaapdruk is net als eetlust en dorst een hulpmiddel en neemt toe nadat we langer wakker zijn. Net als de brandstoftank (of accu) bij hard rijden eerder leeg raakt, neemt de slaapdruk toe bij drukke of zware bezigheden. Ook is er invloed van onder andere voeding, vochtintake, alcohol, medicatie en stress. Bij een maximale slaapdruk vallen de oogleden dicht .............wat in de auto natuurlijk een probleem is.

Slaapschuld:
Bij een lange rit op vakantie of een zakelijk reisdoel wordt er soms over de grens gegaan waarbij de slaapschuld toeneemt. De slaapdruk in het lichaam wordt geregeld door Adenosine. Dit ontstaat in de hersenen bij de verbranding van glucose en zorgt voor een vermoeid gevoel. Met een kop koffie als rem op de Adenosine kunnen we de slaapdruk tijdelijk de baas maar uiteindelijk moeten we de stof afbreken door te gaan slapen. De volgende dag begint alles weer opnieuw.

Je schuld aflossen of niet?
Net als met ondervoeding kan je met 1 keer goed en lang slapen de slaapschuld niet aflossen. Je zal over een langere periode de schuld moeten gaan aflossen. Het gevaar is dat mensen wennen aan weinig slapen en een slaapschuld jarenlang blijft bestaan waarbij je lichaam uiteindelijk in een soort bankroetfase komt en het lijf en brein een hoge rente vraagt voor het aflossen..........Een diepe gezondheidscrisis ligt dan op de loer! Herstel kan jaren duren (Griekenlandscenario).

Hoeveel slaap hebben we nodig?
We hebben dus slaap nodig maar hoeveel? Je kan dat goed uitzoeken tijdens een vakantie. Indien je gaat slapen als je moe wordt en je zonder wekker uit je zelf wakker wordt heb je aan het eind van je vakantie de individuele slaaptijd ongeveer te pakken. Deze kan verschillen per geslacht en leeftijd maar is 8 uur voor de gemiddelde volwassene tussen de 25 en 55 jaar. Kinderen en jongeren hebben meer nodig en vrouwen slapen meestal een uurtje langer dan mannen. Verder is natuurlijk de kwaliteit van de slaap erg van belang. Ononderbroken, vooral in het begin van de nacht, zodat je alle 5 slaapfasen goed kan benutten (zie vorige column).

Voordelen van goed slapen:
• Een betere concentratie
• Betere aandacht
• Betere prestaties
• Besluitvaardig
• Creatief
• Prettiger in de omgang
• Minder stress
• Minder boosheid
• Minder impulsief
• Betere en stabielere stemming
• Minder drang tot drank- en drugsgebruik
• Veerkracht
• Betere weerstand
Deze zaken zijn van groot belang in de mobiliteitsbranche die al jaren onderhevig is aan grote veranderingen (conjunctuur, internet, margedruk, private lease) en innovatie steeds meer een must is. Na een goede nachtrust samen met je collega´s eens met distantie naar je bedrijfsmodel kijken kan voor de lange termijn veel opleveren.

Achteruitkijkspiegel:
Kijk je in de spiegel dan kan je bij gevorderde leeftijd zien dat slecht slapen wallen geeft, hangende oogleden, rimpels en zakkende mondhoeken. Je huid wordt onder andere door verhoogde cortisolspiegels sneller oud. Melatonine heeft juist een positief effect op de huid en het collageen (geeft stevigheid aan de huid). Slapen is niet alleen nodig voor goede prestaties maar heeft dus ook invloed op je uiterlijk. Iets wat in de showroom goed van pas komt.

Het nut van dromen:
Gemiddeld heeft een mens per nacht 5 tot 7 dromen. Ze duren 5 tot 45 minuten. In een leven ongeveer 150 duizend. Je kan volgens sommigen dromen zien als een soort film van je gedachten, echter ze zijn niet lineair en logisch. Dromen gebeurt associatief en willekeurig en kan de weg van een verzinsel volgen. Het grootste deel gaat echter over alledaagse gebeurtenissen. Ongeveer 80% van de dromen gaat gepaard met negatieve emoties, zoals angst en woede. Hoe meer stress je hebt overdag, hoe negatiever de emoties in de nacht zijn. Vanuit de psychologie denkt men dat dromen helpen om gebeurtenissen te verwerken, maar zeker is dat niet. Ze vertellen dus iets over onze dagelijkse zorgen. In de REM-fase (fase 5) vindt psychisch herstel plaats met behulp van dromen, waarbij het fysieke herstel plaats vond in de diepe slaapfase (fase 4). Mensen met een depressie dromen vaak en lang, waardoor de REM-fase langer is ten koste van de diepe slaapfase. Daardoor worden ze uitgeput wakker. Anti depressieve medicatie zorgt dat ze minder lang dromen.

Leeftijd en slaap:
Baby´s slapen lang, peuters slapen 12 tot 14 uur, kleuters 11 tot 13 uur en kinderen op de lagere schoolleeftijd 10 tot elf uur per etmaal. Pubers hebben nog steeds 9 uur nodig, maar verschuiven de slaaptijd het liefst onder invloed van de hormonale veranderingen (ze slapen het liefst van 23 tot 08 uur). De ouderen slapen meestal 6 tot 7 uur en senioren hebben meer slaapproblemen (inslapen, kwaliteit van slapen). In het leven neemt de hoeveelheid REM-slaap ook af van 8 uur bij baby's tot 1,5 a 2 uur bij volwassenen tot minder dan 1 uur bij 65 plussers. Wist u dat baby´s er in hun eerste jaar voor zorgen dat ouders vier tot zevenhonderd uren minder slapen?

Vrouwen vs. mannen:
Vrouwen hebben een uur per nacht meer nodig. Bij gebrek aan slaap zijn ze sneller humeurig en raken ze eerder depressief. Mogelijk geldt dit ook voor mannen die overdag hun brein even actief gebruiken............. Verder zijn er natuurlijk wezenlijke verschillen tussen mannen en vrouwen, onder andere door invloed van hormonen en de verschillende levensfasen.

Wat heeft invloed op het slapen:
Slecht slapen geeft heeft volgens de meeste artsen en psychologen te maken met een probleem tussen de oren. Slaapklachten gaan vaak gepaard met angst en somberheid. Echter in juni 2017 werd in de English Journal of Medicine beschreven dat er 7 genen zijn ontdekt die te maken hebben met slecht slapen zodat we toch iets genuanceerder moeten gaan kijken en oordelen....... Welke invloed dit zal hebben op de gangbare behandelmethodes is nog niet te overzien. Verder is duidelijk dat licht de meest invloedrijke omgevingsfactor is. Verder hebben eten, drinken en sporten ook veel invloed op de slaap, vooral als je het te laat in de avond doet. Wat wel positief kan bijdragen is een dadel, banaan, yoghurt of een beker melk. Ze bevatten triptofaan en dat geeft een prettig slaperig gevoel. Ook volkoren producten zouden helpen indien je in de avond toch iets wil eten. Negatief werkt het nuttigen van cafeïne, alcohol, tabak en drugs. Naast het effect op maag, darmen en nieren onderdrukt cafeïne de aanmaak van adenosine. Volgens deskundigen moet je het na 16 uur niet meer gebruiken. Persoonlijk denk ik dat je goed bij jezelf moet opletten wat wel en niet werkt. Bejaarden worden soms wakker van een bloeddrukdaling in de nacht en een kopje koffie in de avond kan dat soms helpen te voorkomen. Van alcohol slaap je mogelijk makkelijker in, maar mensen slapen er minder lang van, de REM-slaap is korter, ze moeten vaker naar het toilet en de kans op slaapapneu neemt toe. Ik wens u allen een prettige zomer en goede nachtrust toe.
Pieter van der Werff, autominnende bedrijfsarts (053-7504345)
HumanCapitalCare

Bronvermelding: Megatrends slaap, over de effecten van nachtrust op onze werkprestaties. www.arboned.nl