Merkenrecht in de autobranche

Rubriek Auto en Recht

De hedendaagse mens is verzot op merken. Een telefoon moet van het merk Apple zijn. Op elk kledingstuk moet een “duur” logo prijken en ook de heilige koe moet natuurlijk voorzien zijn van het goede merk. In elke branche is een merk bepalend voor de prijs en in de autobranche is dit zeker het geval. Voordat zo’n merk waarde krijgt moet een autofabrikant als “merkgerechtigde” daar flink in investeren. Dure reclamespots, advertenties in tijdschriften en kranten, sponsoring van sportevenementen, noem het maar op. Alles wordt uit de kast getrokken om het merk zo bekend mogelijk te maken. Deze investeringen moeten terugverdiend worden en daarom doen fabrikanten er alles aan om hun merk te beschermen.

In de autobranche leidt het gebruik van een merk door “onbevoegden” geregeld tot problemen. Dit is met name te verklaren door het feit dat in de autobranche veel gehandeld wordt in tweedehands zaken, zoals occasions en gebruikte onderdelen. Een andere reden is dat naast dealerbedrijven ook auto’s en onderdelen verkocht worden door bedrijven die niet gelieerd zijn aan de fabrikant van een bepaald merk. Dit geldt eveneens voor onderhoudsbedrijven. Toch wil zo’n bedrijf zich soms op een bepaald merk richten en dit dan ook voor het publiek zichtbaar maken door het desbetreffende merk of de merknaam te gebruiken. In dat soort situaties leidt dit vaak tot verzet van de merkgerechtigde, de autofabrikanten of fabrikanten van onderdelen, en dan krijg ik geregeld de vraag of zo’n fabrikant als merkgerechtigde het gebruik van het merk dan mag verbieden.

Vaak is dit wel het geval. In de rechtspraak is hier al meerdere malen over geoordeeld. Zo is in de rechtspraak aangenomen dat het niet is toegestaan merkuitingen aan een bedrijfspand te plaatsen, wanneer daarvoor geen toestemming door de merkgerechtigde is gegeven. Ook is het niet toegestaan een domeinnaam voor een internetsite te gebruiken als daarin de merknaam wordt genoemd. Dit ook weer behoudens toestemming van de fabrikant van het merk. Het enkel hebben van zo’n domeinnaam mag wel, je mag de domeinnaam dan alleen niet gebruiken.

In sommige gevallen is het wel mogelijk om een merk te gebruiken. In de rechtspraak is dit zo verwoord dat het gebruik van het merk wel is toegestaan “voor zover sprake is van eerlijk gebruik in nijverheid en handel”. Wanneer een autohandelaar bijvoorbeeld een auto van het merk BMW wil verkopen, moet hij het merk “BMW” natuurlijk wel in zijn advertentie kunnen noemen. Verder is het onder omstandigheden soms toegestaan jezelf als specialist van een bepaald merk te presenteren. Ook dan kan de merknaam worden gebruikt. Dit is een grijs gebied en de vraag of het gebruik van het merk wel of niet is toegestaan is veelal afhankelijk van de omstandigheden van een concreet geval. Waar het in de kern om gaat is dat er geen verwarring bestaat bij het publiek over de vraag of een bepaald bedrijf een “commerciële band” heeft met de fabrikant van het betreffende merk. Zo is het dus niet mogelijk een bedrijf op te starten dat qua uiterlijk nagenoeg niks verschilt van een merkdealer van een bepaald merk en dan hetzelfde merk te gaan verkopen. Bij het publiek zal dan immers het idee ontstaan dat dit bedrijf formeel gelieerd is aan de fabrikant van het merk, terwijl dit in werkelijkheid helemaal niet zo is. Een dergelijke verwarring dient voorkomen te worden.

Uitgangspunt is dus dat een bedrijf een merk van een autofabrikant niet zomaar klakkeloos mag gebruiken. Soms is dit wel toegestaan, maar dan slechts bij wijze van uitzondering. Je kunt je voorstellen dat dit tot hoog oplopende discussies en conflicten kan leiden tussen bedrijven die graag een bepaald merk voor hun bedrijfsvoering willen gebruiken en de fabrikanten van zo’n merk die dit nu juist willen voorkomen. Voor juristen zijn dit veelal reuze interessante zaken. Voor een ondernemer kan het juist heel vervelend, tijdrovend en kostbaar zijn. Daarom doe je er als ondernemer goed aan gedonder met de fabrikant van een bepaald merk te voorkomen en dus spaarzaam met merkuitingen om te gaan.

mr. Tjerk Binnema is autoliefhebber en advocaat.
Heeft u een juridische vraag of weet u een interessant
onderwerp voor een column?
Neem dan contact met hem op:
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
James Wattstraat 4 B2 (8912 AR) Leeuwarden
Tel. 058 2030193

Lees meer informatie over merkenrecht op https://binnema-advocatuur.nl/advocaten-diensten/intellectuele-eigendom/