Contactarm door de Coronatijd laveren?

De ruimte van de ander?
Als je werkt heb je een rijk sociaal leven althans dat geldt voor de meeste beroepen. Mensen die met pensioen gaan hebben vaak last van het omschakelen naar een leven met minder of andere contacten en sommige echtscheidingen krijgen vorm op het moment van het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Ja, want je zit dan opeens in de ruimte van de ander. Soms letterlijk.

Toen de overheid de coronamaatregelen oplegde moesten de meeste mensen het sociale leven opnieuw uitvinden en werd het delen van de woonruimte een serieus item. Scholieren, werkende vaders en of moeders moesten afhankelijk van hun woonruimte soms vechten om een plek achter de computer of in de woonkamer of om een plek met privacy of stilte.

Coronaproof karakter?
Ook werd duidelijk dat mensen die toch al thuis zaten door ziekte, pensioen of ontslag meer aanspraak om zich heen kregen en  anderen juist onbewust opgezadeld zaten met meer aanspraak en onrust. De ene voelt zich beknot door de opgelegde beperkingen, terwijl de andere, zonder het te weten, al jaren Coronaproof leefde doordat hij of zij al meer alleen was door omstandigheden. En wie weet zich daarbij ook plezierig voelde zonder daar bewust over na te denken.

Is al dat reizen nu echt nodig voor werk en geluk?
De schoolreis in de 4e klas naar China is door de Corona vervlogen, het feestje van onze geslaagde neef gaat niet door, de vakantie's die mensen naar Bangkok hadden geboekt worden verruild voor een reis naar een zomerhuisje achter het strand aan de Oostzee omdat daar weinig Corona voorkomt en het er ook prachtig is en zo heeft iedereen in zijn omgeving wel voorbeelden van de veranderingen waar we nu met zijn allen door heen gaan. En wie weet is het niet slecht, niet voor het plezier, voor het milieu en ook leren we eens stil te staan bij alle verworvenheden van de moderne tijd. Willen we de hele wereld zien en worden we daar gelukkiger van dan van een vakantie in Europa? Moeten we onbeperkt vliegen zonder belasting te betalen op de kerosine  terwijl we krom liggen voor de auto. Is dat eerlijk?

Steun door het scherm
Onze kinderen hebben nu ten tijde van de Corona plezier van hun smartphone en laptop welke ze dan ook veelvuldig gebruiken. Ze slapen langer, zitten nog meer op hun scherm en gaan later naar bed. Of je dat nu wil of niet het is een feit. Ze hebben met deze  apparaten en door bijvoorbeeld te gamen (onze zoon) of te whatsappen (onze dochter) veel sociale contacten kunnen onderhouden en ook ik heb met de app en humorvolle appjes veel gehad aan de afleiding en relativering die dat kan bieden.

Duurt het lang?
Toch kwam er ergens een punt dat je ziet dat mensen het lang vinden duren en dat er een punt van irritatie gaat ontstaan. Hierna ontstaat een soort evenwicht en herijkt men zijn sociale gevoel aan de situatie van dat moment. Als je het afzet tegen wat mensen in WO-II hebben moeten meemaken valt dit reuze mee.

Rake klappen
Zakelijk gezien zijn er natuurlijk mensen en of groepen die rake klappen krijgen waaronder natuurlijk ook de automotive sector. Aan de andere kant dwingt het mensen en bedrijven om creatief te zijn en nu wordt vergaderen op afstand en thuiswerken opeens wel geaccepteerd. Dat scheelt veel nutteloos heen en weer rijden, veel tijd, veel verspeelde energie van mens en verkeer en biedt kansen aan bedrijven in de ICT maar is in feite natuurlijk ook een bedreiging voor managers.
Managers die 'collega´s op kantoor' om die reden een hogere beoordeling geven.....

De beste manager
Want immers als blijkt dat in vele beroepen mensen prima hun werk kunnen doen door niet op kantoor te zijn terwijl ze thuis op hun eigen Senseoknopje drukken komt aan het licht dat je veel minder managers nodig hebt in dit land. Misschien wordt u niet blij dat ik dit schrijf maar de beste manager maakt zichzelf overbodig en bezuinigt zichzelf weg echter u weet ook dat de meeste managers liever meer personeel werven om nog belangrijker te zijn op papier.....

Alternatieven bedenken
Mijn vrouw mocht niet naar de sportschool. Is dat erg? Ze gaat nu een paar keer per week op de fiets naar haar werk. Dat is dan soms erg vroeg maar geeft haar een nieuwe kijk op hoe mooi het landschap dan is. Ze kent ondertussen een fazant die ze elke keer tegenkomt. In de tijd dat ze niet of bijna niet kon werken heeft ze andere zaken die nog op de plank lagen uitgezocht en opgepakt. Niet direct loonvormende omzet of arbeid maar voor op termijn wel een stap om het bedrijf verder op weg te helpen, een  kwaliteitsslag te maken. Voor de automotive bedrijven zal mogelijk ook gelden dat de kleinere garages en dealers nu meer met internet doen. Kijken en wie weet zelfs kopen op afstand. Coronaproof.

Koffie in de tuin
En waar kiest u voor, alleen op de fiets in de natuur of met zwetende andere mensen in een sportschool zien hoe de ander zijn vetrollen probeert weg te werken. Thuis even koffie met een gezinslid op het balkon, in de tuin of bij de koffieautomaat achter op de lange grauwe gang. 

Samenwerken uit vrije wil
Alleen is geen probleem zolang je maar blijft samenwerken. Mensen die goed samenwerken hebben vaak geen gedwongen vergaderingen nodig. Vergaderingen waarin iedereen een plasje over iets wil doen om maar te laten zien dat ze er zijn kunnen opeens veel efficiënter gevoerd worden op afstand als iedereen doordrongen is van de beleefdheid om netjes te communiceren. 

Sociale relaties onderhouden
Psychiaters, psychologen en therapeuten zien het vermogen om sociale relaties aan te gaan en te onderhouden vaak als een belangrijke reflectie van iemands psychologische gezondheid. Als dat niet lukt zie je vaak een veelheid aan problemen, met  eenzaamheid als gevolg. In deze Coronatijd kan het best mogelijk zijn dat mensen met werkende buren nu opleven doordat er meer mensen thuis zijn en met hun meeleven in de naaste omgeving. Ook komen nieuwe kwaliteiten van sommige collega´s over het voetlicht. Collega´s die de groep bij elkaar weten te houden op een leuke doeltreffende manier hebben een streepje voor.  Eenzaamheid heeft voor de meeste mensen een negatieve lading. Ook hebben we het de laatste jaren vaak over de  geïndividualiseerde samenleving welke veel mensen in een negatieve spiraal brengt met bijvoorbeeld te veel alcohol gebruik (zelfmedicatie) en gezondheidsschade op geestelijk en lichamelijk vlak. Immers een mens is van huis uit een sociaal dier (met  asociale kantjes).

Moeder loslaten
Een van de weinigen die een positieve betekenis heeft gegeven aan alleen zijn is de psychoanalyticus Donald Winnicott. In 1958 schreef hij een klassiek artikel: The capacity to be alone. Daarin stelt hij dat jonge kinderen vanuit een vertrouwde band met hun moeder het vermogen om alleen te zijn kunnen ontwikkelen. Winnicott denkt dat het essentieel is voor de ontwikkeling van een gevoel van eigenheid en zelfervaring, om zo zicht te kunnen krijgen op je wezenlijke behoeften, gevoelens en drijfveren:
'Alleen als het alleen is [kan] het kind zijn persoonlijke leven ontdekken'. Het kind moet daar dan echter wel de gelegenheid toe krijgen, en niet, zoals zo vaak het geval is, voortdurend uit zijn staat van alleen zijn gehaald worden.

Een keer de tijd hebben om (Corona) creatief te zijn
De Britse psychiater Anthony Storr heeft dit uitgewerkt. Hij beschouwt het vermogen tot alleen zijn als een belangrijke voorwaarde voor creativiteit en verbeelding en geeft tal van voorbeelden van kunstenaars en wetenschappers die vanuit dat vermogen tot grote dingen kwamen. 

Negatief en of positief?
We zijn geneigd om vooral de negatieve gevolgen van de Coronacrisis te benadrukken. Heeft u gehoord dat in Duitsland bij een grote stad is gebleken dat de milieuvervuiling, die aan auto´s toegeschreven werd, niet is afgenomen terwijl er aanzienlijk minder gereden werd? Dat de oude aannames niet bleken te kloppen en dat er mogelijk rechtszaken gaan volgen voor het op kosten jagen van consumenten die nieuwe auto´s kochten i.v.m. de 'vervuiler betaalt belastingen' die achteraf dus niet blijken te kloppen met de werkelijkheid (wetenschap) maar puur politiek zijn ingesteld door de alfa´s in de regering of soms zelf de lokale overheid. Het zou fair zijn dat de overheid daar nog eens naar kijkt. Een moderne Mercedes diesel neemt in de stad bijvoorbeeld viezere lucht in dan hij uitstoot achter bij de uitlaat en als je met een hoogleraar energie & techniek praat kom je samen tot de conclusie dat de  belasting van het milieu door die diesel waarschijnlijk veel lager is dan die van een Tesla die met biomassa (Co2, stikstof fijnstof!) van stroom wordt voorzien. Echter de alfa´s die onze landen besturen hebben er moeite mee om dat te begrijpen of vinden dat  vanuit zogenaamd groen politiek gewin niet handig om te erkennen. Wat dat betreft is het knap dat Urgenda daar nu een move in maakt: biomassacentrales zijn slecht voor het milieu! Als ze nu met de nieuwe metingen en inzichten uit Duitsland nog eens naar de werkelijkheid kijken inzake de milieuvervuiling door auto´s kan dat de sector en het milieu helpen waarbij ik niet wil zeggen dat we niet moeten innoveren maar wel met gezond verstand. Net als dat Duitsland massaal aan de centrale huisgasketelverwarming gaat en dat wij er mee moeten (!) stoppen.....en soms gedwongen worden met een hele woonwijk tegen extreme bedragen per  huishouden aangesloten te worden op een (vervuilende ) biomassacentrale. U denkt toch niet dat de Duitsers dat voor 5 jaar doen... Nee, die gaan een heel netwerk aanleggen door Duitsland wat men op zijn minst 50 tot 75 jaar zal gaan gebruiken verwacht ik. Gas is ook schoner dan biomassa verbranden en ik heb liever goedkope OSB-platen in de bouwmarkt waarmee mensen CO2 opslaan in hun huis i.p.v. dat ze die snippers opbranden. Geen politicus die daaraan denkt. Lijkt mij makkelijk te begrijpen voor de gemiddelde Nederlander die een beetje kan klussen en boerenverstand heeft.

Positieve vruchten plukken
Wie weet groeit er ondertussen wel een generatie op die later de vruchten plukt van een goed ontwikkeld vermogen om alleen te kunnen zijn. Wie weet heeft u als eigenaar, directeur of manager van uw bedrijf in deze boeiende tijd wel nieuwe heldere inzichten gekregen over uw bedrijf en de zaken die voor u belangrijk zijn (werk of privé). Of meer vertrouwen gekregen in de thuiswerkende collega´s. Ook of zelfs het op tijd vaststellen dat een bedrijfsmodel eindig is kan achteraf toch nog als positief beschouwd worden.
Of dat u uw bedrijf opnieuw aan het uitvinden of stroomlijnen bent door de Coronacrisis. Jaren geleden schreef ik al dat reorganiseren eigenlijk een continue proces moet zijn maar het kan haast niet anders dat door deze Coronaperiode blijkt dat we dat toch minder goed deden dan we dachten.......

Laten we genieten van de zomer en uiteindelijk komt er een oplossing en een vaccin. De (relatieve) eenzaamheid van de afgelopen maanden maakt ons dan misschien een milder en verstandiger mens. 

Pieter van der Werff
Autominnende bedrijfsarts
Bron: ukrant.nl, Gerrit Breeuwsma 13-5-2020